Pro deo niet langer tegen nultarief

Sinds 1 januari 2014 zijn de prestaties van advocaten onderworpen aan het normale btw-tarief van 21%. Een uitzondering wordt echter gemaakt voor advocaten die pro deo prestaties verrichten waarvoor een nultarief geldt. Na kritiek van het Hof van justitie op dit onderscheid, heeft de Btw-administratie zich uiteindelijk neergelegd bij de zienswijze van het Hof.

Tot eind 2013 waren de diensten van advocaten vrijgesteld van btw. In navolging van de btw-plicht voor gerechtsdeurwaarders, die sinds begin 2012 geldt, is daar echter verandering in gekomen. Sinds 1 januari 2014 dienen advocaten in principe 21% btw te rekenen op hun diensten. Dat geldt zowel wanneer zij optreden in een gerechtelijke procedure, als wanneer zij louter aan adviesverlening doen. De desbetreffende btw-vrijstelling opgenomen in art. 44 van het Btw-wetboek is dan ook komen te vervallen.

Een uitzondering op het 21% btw-tarief werd echter gemaakt voor de pro deo prestaties verricht door advocaten en deurwaarders. De wetgever heeft toen bepaald dat prestaties van advocaten wel onderhevig zijn aan btw, maar dat het toepasselijke tarief gewoonweg 0% betreft. Zouden die pro deo prestaties vrijgesteld worden van btw, dan zouden advocaten en gerechtsdeurwaarders immers moeten aangemerkt worden als zgn. gemengde btw-plichtigen met slechts een gedeeltelijk recht op btw-aftrek.

Het Hof van Justitie heeft vorig jaar geoordeeld dat er geen btw-vrijstelling kan gelden voor diensten in het kader van gratis rechtsbijstand. Door dan gewoonweg 0% btw te gaan heffen op die diensten is voor het Hof van Justitie ook niet toegestaan. Het Hof gaat zelfs nog verder door te stellen dat er geen verlaagd btw-tarief zou mogen gelden voor dergelijke prestaties. Het gevolg van die Europese zienswijze is dat de Btw-administratie onlangs beslist heeft om pro deo prestaties aan 21% btw te onderwerpen. Dat geldt zowel voor advocaten als voor deurwaarders. De nieuwe btw-maatregel zal van 1 april 2017 in werking treden. De btw heeft wel een overgangsmaatregel voorzien in die zin dat ereloonnota’s die vóór 31 maart 2017 opgesteld worden nog van het nultarief kunnen genieten, ongeacht de datum van betaling.

terug naar overzicht