6% BTW bij afbraak en wederopbouw door éénzelfde persoon niet discriminerend

In België geldt tot eind 2023 een BTW-verlaging voor de afbraak en wederopbouw van een gebouw tot privéwoning. Het gaat hier om een uitbreiding van de bestaande regeling die beperkt was tot 32 steden en gemeenten. Als voorwaarde wordt opgelegd dat de afbraak en wederopbouw moet gebeuren door dezelfde persoon. Diverse bouwpromotoren vonden die voorwaarde discriminerend en hadden een verzoek tot vernietiging ingediend bij het Grondwettelijk Hof die daaromtrent op 21 april 2022 uitspraak heeft gedaan…

6% bij afbraak en wederopbouw: bestaande en uitgebreide regeling

Sinds geruime tijd bestaat er een BTW-gunstregeling voor de afbraak en wederopbouw van een gebouw wanneer dat gebouw gelegen is in één van de 32 centrumsteden. Voorwaarde is dat de afbraak en wederopbouw in één handeling gebeurt en de nieuwbouw hoofdzakelijk als privéwoning wordt aangewend.

Die regeling kan, ter ondersteuning van de bouwsector tijdens de COVID-19 crisis, nu toegepast worden in gans België. Zowel natuurlijke personen-bouwheer, als bouwpromotoren kunnen hiervan gebruikmaken. Aanvankelijk gold de uitgebreide regeling tot eind 2022, maar inmiddels is dat verlengd tot eind 2023.

Die uitgebreide regeling, legt andere/bijkomende voorwaarden op. Zo moet het o.m. gaan om woningen die gedurende 5 jaar de enige en eigen woning zijn van de bouwheer/koper en waarvan de bewoonbare oppervlakte het maximum van 200 m² niet overschrijdt. Zoals vermeld, komt de uitgebreide regeling voor afbraak en heropbouw bovenop de reeds bestaande regeling die van toepassing is voor woningen gelegen in de 32 centrumsteden. In die centrumsteden kan dan ook van beide regelingen gebruik gemaakt worden gedurende de looptijd van de nieuwe maatregel.

Door éénzelfde persoon

Om gebruik te kunnen maken van de nieuwe regeling is vereist dat een gebouw wordt afgebroken en vervolgens een woning wordt heropgebouwd door dezelfde persoon. Bij de levering van een woning door een bouwpromotor is vereist dat hij de afbraak- én heropbouwwerken zelf heeft uitgevoerd of zelf heeft laten uitvoeren. Om die reden werd een beroep tot gedeeltelijke vernietiging van die bepaling ingesteld bij het Grondwettelijk Hof. De betrokkene vond dat hij een concurrentieel nadeel leed en dat de voorwaarde dus discriminerend is omdat het 6% BTW-tarief niet geldt als hij een stuk grond aankoopt en de vorige eigenaar nog zelf het gebouw afbreekt (vermits dan het normale 21% BTW-tarief van toepassing is).

Geen discriminatie

Het Grondwettelijk is duidelijk in haar uitspraak (Grondwettelijk Hof, arrest 56/2022, 21.04.2022): “De wetgever beschikt over een ruime beoordelingsbevoegdheid om de aanslagvoet van de BTW vast te stellen. Het Hof kan de beleidskeuze van de wetgever, alsook de motieven die daaraan ten grondslag liggen, alleen maar afkeuren als die berusten op een manifeste vergissing of als zij kennelijk onredelijk zouden zijn. Dat is hier niet het geval. De maatregel heeft onder meer specifiek tot doel om bouwpromotoren aan te zetten verouderde gebouwen af te breken en te vervangen door een nieuwbouwproject (bevorderen van energie-efficiëntie). Dat is voor het Hof geen onredelijke beleidskeuze.

Bovendien legt de aangevochten bepaling geen onevenredige last op aan bouwpromotoren die een onbebouwd kadastraal perceel aankopen met het oog op de oprichting voor verkoop van nieuwe gebouwen. Het zijn uiteindelijk de kopers die het normale BTW-tarief van 21% verschuldigd zijn. Dat dit voor die bouwpromotoren een concurrentieel nadeel kan inhouden ten opzichte van bouwpromotoren die hun nieuwbouwprojecten met 6% BTW kunnen verkopen, maakt het voor die verkopers niet buitensporig moeilijk of onmogelijk om een nieuwbouwproject te realiseren of om de gerealiseerde wooneenheden te verkopen.”

terug naar overzicht