Schenken met voorbehoud van vruchtgebruik beter vermijden?

Op 4 april 2016 heeft de Vlaamse Belastingdienst, het zgn. Vlabel, bekend gemaakt paal en perkt te stellen aan schenkingen van effecten en geldbeleggingen die met voorbehoud van vruchtgebruik sinds 1 juni 2016 gedaan worden voor een buitenlandse notaris. Wat wijzigt er dan concreet?

Wilt u tot uw overlijden controle behouden over hetgeen u schenkt, dan wordt er vaak geschonken met een zgn. voorbehoud van vruchtgebruik. De begunstigde ontvangt bij de schenking dan enkel de blote eigendom. Schenkt u bv. aandelen, dan behoudt u m.a.w. het stemrecht en het recht om een eventuele dividenduitkering te ontvangen. Het is immers pas bij het overlijden van de schenker dat de begunstigde dan de volle eigendom verwerft.

Om dit te bewerkstelligen dient er wel een beroep gedaan te worden op een notaris. Voor schenkingen van roerende goederen, zoals aandelen van een vennootschap of geld, in rechte lijn bedragen in Vlaanderen de schenkingsrechten daarop 3% (schenkbelasting). Bij een notariële schenking dienen er later geen successierechten (erfbelasting) meer betaald te worden indien de schenker komt te overlijden binnen de 3 jaar na de schenking. Er werden dan immers al schenkingsrechten betaald bij de notaris.

Wordt voor een schenking een buitenlandse notaris ingeschakeld, dan blijven die schenkingsrechten achterwege. Het 3-jarige risicotermijn moet u dan wel voor uw rekening nemen. Het Vlabel heeft onlangs aangekondigd dat op dergelijke schenkingen toch altijd successierechten verschuldigd zijn, ook al overleeft de schenker zelfs die 3-jarige termijn! Even over de grens om schenkingsrechten te vermijden, wordt daardoor minder interessant.

De nieuwe regeling geldt maar voor schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik gedaan vanaf 1 juni 2016. Heeft u dan reeds vóór 1 juni 2016 een beroep gedaan op een buitenlandse notaris, dan blijft uw schenking buiten schot. De volle eigendom schenken voor een buitenlandse notaris wordt ook niet geviseerd door het Vlabel.
Daarenboven is dit een louter Vlaamse maatregel. Bent u woonachtig in Brussel en Wallonië, dan moet u zich van het nieuwe standpunt van het Vlabel ook niets aantrekken. Er kan dan zonder problemen een beroep gedaan worden op een buitenlandse notaris om te schenken met voorbehoud van vruchtgebruik zonder dat er achteraf nog successierechten moet betaald worden, ook al komt de schenker te overlijden binnen de 3 jaar na de schenking.

In tussentijd werd dit standpunt van het Vlabel al op veel kritiek onthaald omdat het Vlabel hiermee eigenlijk haar boekje te buiten gaat. Het laatste woord is hier dus nog niet over gezegd en wordt dus nog ongetwijfeld vervolgd.

terug naar overzicht